Trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng phát triển, hệ thống cống thoát nước đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo vệ sinh môi trường, phòng chống ngập úng và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, cùng với thời gian, các tuyến cống ngày càng xuống cấp, tích tụ rác thải và bùn đất, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được bảo trì kịp thời. Để giải quyết bài toán này một cách hiệu quả và bền vững, nhiều công nghệ hiện đại đã và đang được áp dụng trong công tác bảo trì cống thoát nước. Bài viết sau sẽ giới thiệu một số công nghệ tiêu biểu đang được triển khai tại Việt Nam và trên thế giới.
Những công nghệ bảo trì cống thoát nước hiện đại
Việc áp dụng những công nghệ hiện đại trong bảo trì cống thoát nước là cần thiết vì nhiều lý do quan trọng sau:
✔️ Giảm thiểu rủi ro và chi phí: Cống thoát nước lâu ngày không được bảo trì dễ bị tắc nghẽn, sụp lún, thậm chí gây ngập úng nghiêm trọng trong mùa mưa. Việc phát hiện và xử lý sớm các sự cố nhờ công nghệ hiện đại giúp tránh được những thiệt hại lớn về kinh tế và xã hội.
✔️ Tăng độ hiệu quả: So với những phương pháp thủ công truyền thống, các công nghệ như robot kiểm tra cống, thiết bị hút bùn áp lực cao, hay hệ thống cảm biến thông minh có thể phát hiện chính xác vị trí và mức độ hư hỏng trong lòng cống, từ đó đưa ra phương án xử lý tối ưu.
✔️ An toàn cho người lao động: Làm việc trong môi trường cống ngầm tiềm ẩn nhiều nguy hiểm như khí độc, ngập nước, sập cống… Công nghệ hiện đại giúp hạn chế việc con người trực tiếp tiếp xúc với môi trường này, từ đó đảm bảo an toàn lao động.
✔️ Tiết kiệm thời gian và nhân lực: Các thiết bị tự động hóa giúp rút ngắn đáng kể thời gian kiểm tra, sửa chữa và nạo vét cống thoát nước. Đồng thời, việc này cũng giảm bớt gánh nặng cho lực lượng công nhân vệ sinh đô thị.
✔️ Hướng tới đô thị thông minh và phát triển bền vững: Sử dụng công nghệ hiện đại trong bảo trì hạ tầng là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng đô thị thông minh. Nó giúp các thành phố quản lý tốt hơn hệ thống thoát nước, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Xem thêm: Vì sao rác thải lại là “kẻ phá hoại” hố ga hàng đầu?
Vì sao lại cần có những công nghệ bảo trì cống thoát nước hiện đại
Việc bảo trì cống thoát nước định kỳ mang lại nhiều lợi ích thiết thực, không chỉ đối với hạ tầng đô thị mà còn với đời sống người dân và môi trường xung quanh. Dưới đây là những lợi ích tiêu biểu:
✔️ Phòng chống ngập úng hiệu quả: Khi cống thoát nước được làm sạch và kiểm tra thường xuyên, dòng chảy sẽ được lưu thông tốt, giúp hạn chế tối đa tình trạng ứ đọng nước mưa và ngập úng vào mùa mưa bão.
✔️ Kéo dài tuổi thọ hệ thống thoát nước: Việc bảo trì định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng, tắc nghẽn hoặc xuống cấp để xử lý kịp thời, từ đó giúp hệ thống hoạt động ổn định và bền bỉ hơn theo thời gian.
✔️ Giảm thiểu chi phí sửa chữa lớn: So với việc xử lý sự cố khi đã xảy ra (như sập cống, vỡ ống...), bảo trì định kỳ giúp tiết kiệm đáng kể chi phí do chủ động phòng ngừa và chỉ cần xử lý những vấn đề nhỏ trước khi trở nên nghiêm trọng.
✔️ Đảm bảo vệ sinh môi trường: Cống thoát nước là nơi tích tụ rác thải, bùn đất và vi sinh vật gây hại. Nếu không được vệ sinh định kỳ, nó có thể trở thành nguồn phát sinh mùi hôi, dịch bệnh và ô nhiễm nguồn nước.
✔️ Tăng tính an toàn cho người dân: Hệ thống cống được bảo trì tốt sẽ hạn chế nguy cơ sụp lún, nắp cống bị mất hoặc trơn trượt – những mối nguy tiềm ẩn cho người đi đường, đặc biệt là trẻ em và người già.
✔️ Góp phần xây dựng đô thị xanh – sạch – đẹp: Bảo trì cống thoát nước là một phần trong công tác giữ gìn cảnh quan và vệ sinh đô thị. Khi cống sạch, mùi hôi được xử lý và đường phố không bị ngập, diện mạo đô thị sẽ trở nên văn minh, đáng sống hơn.
Bảo trì cống thoát nước định kỳ mang đến rất nhiều lợi ích
Bảo trì cống thoát nước là một nhiệm vụ quan trọng để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, ngăn ngừa ngập lụt, ô nhiễm môi trường và các vấn đề sức khỏe cộng đồng. Với sự phát triển của công nghệ, nhiều giải pháp hiện đại đã được áp dụng để nâng cao hiệu quả, giảm chi phí và đảm bảo an toàn trong quá trình bảo trì cống thoát nước. Dưới đây là những công nghệ tiên tiến đang được sử dụng phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam:
Robot nội soi cống thoát nước là các thiết bị tự động hoặc bán tự động được trang bị camera độ phân giải cao, đèn chiếu sáng và cảm biến để kiểm tra bên trong cống mà không cần đào hở. Chúng có thể di chuyển trong các đoạn cống nhỏ hẹp, sâu hoặc nguy hiểm, thay thế con người trong việc khảo sát.
Ứng dụng:
✔️ Phát hiện hư hỏng như nứt vỡ, lệch tâm, hở gioăng, hoặc tắc nghẽn do rác thải, dầu mỡ.
✔️ Xác định vị trí chính xác của sự cố để lên phương án sửa chữa hoặc nạo vét.
✔️ Giảm nguy cơ cho công nhân khi làm việc trong môi trường độc hại (khí độc, nước bẩn).
Ưu điểm:
✔️ Tiết kiệm thời gian và chi phí so với phương pháp đào hở truyền thống.
✔️ Đảm bảo an toàn cho công nhân, đặc biệt trong môi trường có khí độc như H2S hoặc metan.
✔️ Cung cấp hình ảnh và dữ liệu chính xác để lập kế hoạch bảo trì.
Camera nội soi là thiết bị nhỏ gọn, thường được gắn trên dây cáp hoặc robot, dùng để ghi lại hình ảnh và video bên trong cống. Một số loại camera hiện đại có khả năng tự điều chỉnh tiêu cự và tích hợp đèn LED trợ sáng.
Ứng dụng:
✔️ Kiểm tra tình trạng cống, phát hiện rác thải, bùn đất tích tụ, hoặc các hư hỏng như nứt vỡ, rò rỉ.
✔️ Hỗ trợ lập bản đồ hệ thống cống ngầm, xác định vị trí các đoạn cống cần bảo trì.
✔️ Được sử dụng rộng rãi trong các công trình đô thị, nhà máy, và khu dân cư.
Ưu điểm:
✔️ Không cần đào hở, giảm thiểu ảnh hưởng đến giao thông và môi trường xung quanh.
✔️ Dễ dàng sử dụng và có thể tích hợp với các phần mềm phân tích dữ liệu.
Máy thông cống lò xo sử dụng mô-men xoắn trục quay mô-tơ để làm sạch cống, loại bỏ rác thải, dầu mỡ và các chất bám dính. Có hai loại chính: máy lò xo cầm tay (dành cho hộ gia đình) và máy lò xo công nghiệp (dành cho cống lớn).
Ứng dụng:
✔️ Thông tắc cống trong các khu vực như bồn rửa, bồn cầu, đường ống thoát nước sinh hoạt.
✔️ Loại bỏ rác thải nhỏ, tóc, dầu mỡ, và các chất bám dính trên thành cống.
Ưu điểm:
✔️ Nhanh chóng, hiệu quả, và không cần đục phá.
✔️ Phù hợp cho cả hộ gia đình và các công trình lớn.
Xem thêm: Hướng dẫn bảo trì hố ga một cách hiệu quả nhất
Những công nghệ bảo trì cống thoát nước hiện đại nhất
Máy bơm áp lực cao sử dụng nước áp suất lớn để làm sạch cống, loại bỏ bùn đất, dầu mỡ và rác thải bám dính trên thành cống.
Ứng dụng:
✔️ Làm sạch cống, hố ga, và các đoạn ống bị tắc nghẽn nghiêm trọng.
✔️ Sử dụng trong các trường hợp cống bị đóng kết bởi dầu mỡ hoặc rác thải hữu cơ.
Ưu điểm:
✔️ Làm sạch hiệu quả, đặc biệt với các chất bám dính khó xử lý.
✔️ Không gây hư hại đường ống nếu sử dụng đúng cách.
Hệ thống giám sát tự động sử dụng cảm biến, phần mềm và thiết bị điều khiển để theo dõi tình trạng cống thoát nước từ xa. Một số hệ thống cho phép đóng/mở cống thông qua ứng dụng trên điện thoại thông minh.
Ứng dụng:
✔️ Theo dõi mực nước, lưu lượng, và áp suất trong cống để phát hiện sớm các sự cố như tắc nghẽn cống thoát nước hoặc tràn nước.
✔️ Điều khiển tự động các cống ngăn triều, cống xả lũ để chống ngập lụt.
Ưu điểm:
✔️ Giảm sức lao động cho công nhân, đặc biệt trong mùa mưa bão.
✔️ Tăng khả năng phản ứng nhanh với các tình huống khẩn cấp.
Các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến được tích hợp vào hệ thống cống để xử lý sơ bộ trước khi xả ra môi trường, bao gồm lọc cơ học, lọc hóa học, và khử trùng UV.
Ứng dụng:
✔️ Lọc cơ học: Loại bỏ cặn bẩn và tạp chất lớn trong nước thải.
✔️ Lọc hóa học: Sử dụng hóa chất để khử trùng và loại bỏ chất ô nhiễm hữu cơ/vô cơ.
✔️ Khử trùng UV: Dùng tia UV để tiêu diệt vi khuẩn và vi sinh vật gây hại.
Ưu điểm:
✔️ Giảm ô nhiễm nguồn nước, bảo vệ môi trường.
✔️ Tăng khả năng tái sử dụng nước thải, tiết kiệm tài nguyên.
Máy hút bùn tự động hoặc xe hút chuyên dụng được sử dụng để nạo vét bùn đất, rác thải trong cống và hố ga, với công suất lớn và khả năng vận chuyển chất thải đến nơi xử lý.
Ứng dụng:
✔️ Làm sạch hố ga, cống ngầm, và các đoạn cống bị tắc nghẽn nghiêm trọng.
✔️ Hỗ trợ xử lý chất thải sau khi nạo vét, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường.
Ưu điểm:
✔️ Xử lý nhanh chóng, hiệu quả với khối lượng lớn.
✔️ Giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường do chất thải sau nạo vét.
Có thể thấy, việc ứng dụng các công nghệ hiện đại trong bảo trì cống thoát nước không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp thiết thực giúp nâng cao hiệu quả quản lý hạ tầng đô thị. Trong tương lai, khi công nghệ tiếp tục phát triển và được triển khai rộng rãi hơn, công tác duy tu hệ thống thoát nước sẽ ngày càng trở nên thông minh, chủ động và bền vững. Đầu tư vào công nghệ chính là đầu tư cho một đô thị sạch – xanh – an toàn hơn.
