Tắc cống do dầu mỡ chính là một trong những vấn đề phổ biến và gây phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt là tại các hộ gia đình, nhà hàng, quán ăn. Khi mà dầu mỡ nguội đi và bám vào thành ống thoát nước, chúng dễ dàng kết hợp với rác thải, gây ra hiện tượng nghẹt cống nghiêm trọng. Nếu không xử lý kịp thời và đúng cách, tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường. Vậy đâu là phương pháp xử lý cống tắc do dầu mỡ hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu những giải pháp thực tiễn và an toàn được nhiều người áp dụng thành công.
Tắc cống do dầu mỡ là một vấn đề mà rất nhiều người gặp phải
Dầu mỡ là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tắc nghẽn cống thoát nước, và điều này xảy ra vì những lý do sau:
✔️ Dầu mỡ không tan trong nước: Khi được đổ vào bồn rửa, dầu mỡ không tan mà chỉ trôi theo dòng nước với dạng lỏng (lúc còn nóng). Nhưng khi nguội đi, chúng bắt đầu đông đặc lại và bám vào thành ống thoát nước.
✔️ Hình thành mảng bám dày đặc: Lâu dần, dầu mỡ tích tụ trong cống thành nhiều lớp, tạo thành các mảng bám dày, làm thu hẹp tiết diện đường ống. Điều này khiến nước chảy chậm, rồi dẫn đến nghẹt cống.
✔️ Kết hợp với chất thải khác: Dầu mỡ dễ kết dính với các loại rác hữu cơ khác như vụn thức ăn, tóc, xà phòng, cặn bẩn,… tạo thành khối rắn gọi là "fatberg" (tảng mỡ), cực kỳ khó phân hủy và khó làm sạch.
✔️ Gây phân hủy kỵ khí, bốc mùi: Dầu mỡ bị ứ đọng trong đường ống còn làm phát sinh vi khuẩn kỵ khí gây phân hủy chất hữu cơ, tạo mùi hôi khó chịu và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Những lý do khiến cho dầu mỡ làm tắc cống thoát nước
Tắc cống thoát nước không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà còn kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho con người, cụ thể như sau:
✔️ Gây ô nhiễm môi trường sống: Nước thải bị ứ đọng, không thoát được sẽ bốc mùi hôi thối, làm ô nhiễm không khí trong nhà và khu vực xung quanh. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, nhất là trong môi trường khép kín như căn hộ, nhà ống.
✔️ Ảnh hưởng đến sức khỏe: Tắc cống tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc, ruồi muỗi phát triển. Các tác nhân này có thể gây bệnh đường hô hấp, tiêu hóa, dị ứng da hoặc thậm chí các bệnh truyền nhiễm nếu tiếp xúc lâu dài.
✔️ Gây ngập úng, thiệt hại tài sản: Cống bị tắc khiến nước tràn ngược vào nhà, đặc biệt trong mùa mưa. Điều này có thể làm hư hại đồ nội thất, thiết bị điện tử, nền nhà, gây tốn kém chi phí sửa chữa.
✔️ Gián đoạn sinh hoạt hàng ngày: Việc nấu nướng, tắm giặt, vệ sinh cá nhân… đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi hệ thống thoát nước bị nghẹt, gây ra sự bất tiện lớn cho cả gia đình.
✔️ Tốn kém chi phí xử lý: Nếu để tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng mới xử lý, bạn có thể phải thuê dịch vụ thông cống chuyên nghiệp, thậm chí thay mới đường ống — rất tốn kém và mất thời gian.
Xem thêm: Giải mã lý do hố ga bốc mùi hôi và cách xử lý mùi hôi này triệt để
Khi cống bị tắc thì bạn nên xử lý tình trạng này ngay nhé
Dầu mỡ là nguyên nhân phổ biến gây tắc cống, đặc biệt trong các hộ gia đình, nhà hàng, quán ăn, hoặc khu vực chế biến thực phẩm. Khi dầu mỡ tích tụ, chúng đóng kết trên thành cống, thu hút rác thải và gây tắc nghẽn nghiêm trọng. Để xử lý cống tắc do dầu mỡ hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp từ thủ công, hóa học, đến công nghệ hiện đại, tùy thuộc vào mức độ tắc nghẽn. Dưới đây là những cách hiệu quả nhất hiện nay:
Dùng nước nóng và nước rửa bát
✔️ Cách thực hiện: Đun sôi nước (50-60°C, không quá 70°C để tránh làm hỏng cống nhựa). Pha 2-3 thìa nước rửa bát vào 1-2 lít nước nóng, khuấy đều. Đổ từ từ hỗn hợp vào cống, để 15-20 phút cho dầu mỡ tan ra, sau đó xả nước sạch để kiểm tra dòng chảy.
✔️ Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện, chi phí thấp, phù hợp với tắc nghẽn nhẹ do dầu mỡ. Nước rửa bát làm tan dầu mỡ, nước nóng giúp đẩy chất bẩn xuống cống.
✔️ Lưu ý: Cách này chỉ hiệu quả với trường hợp tắc nghẽn cống thoát nước nhẹ, gần miệng cống. Không được dùng nước quá nóng (trên 70°C) với cống nhựa (PVC), vì có thể làm cống biến dạng.
Dùng chế phẩm vi sinh
✔️ Cách thực hiện: Mua chế phẩm vi sinh chuyên dụng (như EM, EcoClean, BioFix) tại các cửa hàng hóa chất hoặc siêu thị. Đổ khoảng 200-500 gram chế phẩm (theo hướng dẫn) trực tiếp vào cống hoặc hố ga. Đợi 24-48 giờ để vi sinh vật phân hủy dầu mỡ, sau đó xả nước sạch để kiểm tra dòng chảy.
✔️ Ưu điểm: An toàn, thân thiện với môi trường, không gây ăn mòn cống. Phân hủy dầu mỡ và chất hữu cơ thành nước và CO2, ngăn tái phát tắc nghẽn lâu dài.
✔️ Lưu ý: Tránh sử dụng hóa chất thông cống ngay sau khi dùng chế phẩm vi sinh, vì hóa chất có thể tiêu diệt vi sinh vật. Sẽ hiệu quả cao hơn nếu dùng định kỳ (1-2 tháng/lần) để duy trì cống thông thoáng.
Sử dụng hóa chất thông cống chuyên dụng
✔️ Cách thực hiện: Mua hóa chất thông cống (chứa natri hydroxide, axit nhẹ) như Sumo, Tracatu, hoặc các loại tương tự. Đổ khoảng 200-300 gram hóa chất vào cống (theo hướng dẫn), chờ 15-30 phút để dầu mỡ tan ra. Xả nước nóng (50-60°C) để đẩy dầu mỡ và cặn bẩn xuống cống.
✔️ Ưu điểm: Hiệu quả nhanh với tắc nghẽn vừa và nặng do dầu mỡ. Dễ mua, chi phí thấp (khoảng 20.000-50.000 VNĐ/gói).
✔️ Lưu ý: Cần phải đeo đầy đủ đồ bảo hộ (găng tay, kính, khẩu trang) để tránh tiếp xúc với hóa chất, vì có thể gây bỏng da hoặc hít phải khí độc. Không lạm dụng, vì hóa chất thông cống này có thể gây ăn mòn cống (đặc biệt cống nhựa, kim loại) nếu như bạn sử dụng chúng thường xuyên. Không trộn nhiều loại hóa chất, vì có thể tạo phản ứng nguy hiểm (sinh khí clo).
Dùng máy bơm áp lực để đẩy dầu mỡ ra ngoài
✔️ Cách thực hiện: Sử dụng máy bơm áp lực cao (hoặc xe bơm áp lực chuyên dụng) để thổi nước áp lực vào cống, đẩy dầu mỡ, cặn bẩn ra khỏi khu vực tắc nghẽn. Nếu như không có máy bơm áp lực, có thể dùng vòi nước áp lực cao (vòi cứu hỏa) để thay thế.
✔️ Ưu điểm: Hiệu quả cao với tắc nghẽn nặng, đặc biệt khi dầu mỡ đóng kết dày và nằm sâu trong cống. Làm sạch cống nhanh chóng, không cần hóa chất, an toàn cho môi trường.
Sử dụng dây thông cống
✔️ Cách thực hiện: Sử dụng dây thông cống (dây thép lò xo) hoặc máy thông cống cầm tay để xoay và đẩy dầu mỡ, cặn bẩn ra khỏi khu vực tắc nghẽn. Đưa dây vào cống, xoay đều để phá vỡ mảng dầu mỡ đóng kết, sau đó xả nước nóng để làm sạch.
✔️ Ưu điểm: Hiệu quả với tắc nghẽn vừa và nặng, đặc biệt khi dầu mỡ nằm gần miệng cống. Không cần hóa chất, an toàn cho cống và môi trường.
Dùng giấm và baking soda
✔️ Cách thực hiện: Đổ 1 cốc baking soda (muối nở) vào cống, sau đó đổ 1 cốc giấm trắng. Chờ 15-20 phút để hỗn hợp sủi bọt và làm tan dầu mỡ (phản ứng hóa học giữa giấm và baking soda tạo bọt khí, phá vỡ dầu mỡ). Xả nước nóng (50-60°C) để đẩy dầu mỡ và cặn bẩn xuống cống.
✔️ Ưu điểm: An toàn, tự nhiên, không gây hại cho cống hoặc môi trường. Dễ thực hiện, nguyên liệu rẻ và dễ tìm (giấm và baking soda có giá khoảng 20.000-50.000 VNĐ).
✔️ Lưu ý: Chỉ hiệu quả với các trường hợp tắc nghẽn nhẹ đến vừa, không hiệu quả với dầu mỡ đóng kết dày. Lặp lại 2-3 lần nếu cần để tăng hiệu quả.
Gọi dịch vụ chuyên nghiệp
✔️ Cách thực hiện: Liên hệ dịch vụ nạo vét cống thoát nước chuyên nghiệp nếu cống bị tắc nặng, dầu mỡ đóng kết dày, hoặc nằm sâu trong hệ thống cống dài. Họ sẽ sử dụng thiết bị hiện đại (máy bơm áp lực cao, máy thông cống lò xo, camera nội soi) để xử lý triệt để.
✔️ Ưu điểm: Hiệu quả cao, giải quyết triệt để tắc nghẽn do dầu mỡ, kể cả trong cống dài và phức tạp. Đội ngũ chuyên nghiệp có thể kiểm tra toàn bộ hệ thống, phát hiện và xử lý các vấn đề tiềm ẩn (nứt cống, rò rỉ).
✔️ Lưu ý: Chọn đơn vị uy tín, có kinh nghiệm, và cung cấp bảo hành sau dịch vụ (thường 1-3 tháng). Chi phí dao động từ 500.000-3.000.000 VNĐ tùy mức độ tắc nghẽn và khu vực.
Những cách để tự xử lý cống tắc do dầu mỡ hiện nay
Để tránh dầu mỡ tích tụ gây tắc nghẽn cống thoát nước, bạn cần chú ý một số nguyên tắc quan trọng sau:
✔️ Không đổ trực tiếp dầu mỡ xuống cống: Tuyệt đối không đổ dầu ăn thừa, nước luộc mỡ, nước rửa chảo có nhiều dầu mỡ trực tiếp xuống bồn rửa hoặc cống. Dù chúng ở dạng lỏng khi nóng, nhưng sẽ đông đặc và gây tắc nghẽn cống khi nguội.
✔️ Lau sạch dụng cụ nấu ăn trước khi rửa: Dùng giấy thấm hoặc khăn vải lau sạch phần dầu mỡ còn sót lại trên chảo, nồi, dĩa… trước khi rửa. Cách này giúp hạn chế lượng dầu mỡ trôi xuống cống.
✔️ Thu gom dầu mỡ thừa đúng cách: Đổ dầu mỡ thừa vào chai/lọ riêng và đem vứt đúng nơi quy định (rác thải sinh hoạt, không đổ vào cống). Một số nơi còn có chương trình tái chế dầu ăn cũ, bạn có thể tận dụng.
✔️ Lắp lưới lọc rác tại miệng cống/bồn rửa: Lưới lọc giúp giữ lại vụn thức ăn và rác thô — những thứ có thể kết dính với dầu mỡ tạo thành khối tắc nghẽn.
✔️ Xả nước nóng định kỳ: Định kỳ (1–2 lần/tuần), bạn nên xả nước nóng (hoặc nước sôi) xuống cống để làm tan lượng mỡ bám nhẹ bên trong ống. Có thể kết hợp thêm baking soda và giấm để tăng hiệu quả làm sạch.
✔️ Dùng chế phẩm sinh học định kỳ: Các chế phẩm vi sinh có khả năng phân hủy dầu mỡ và chất hữu cơ an toàn, thân thiện với môi trường — nên được sử dụng định kỳ để ngăn ngừa tắc nghẽn lâu dài.
Tắc cống do dầu mỡ không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà còn có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu không được xử lý đúng cách. Tuy nhiên, với các phương pháp hiệu quả đã được chia sẻ như sử dụng nước nóng, baking soda kết hợp giấm, chế phẩm sinh học hay gọi dịch vụ thông cống chuyên nghiệp, bạn hoàn toàn có thể chủ động khắc phục và phòng tránh tình trạng này. Quan trọng hơn, việc thay đổi thói quen sinh hoạt — chẳng hạn như không đổ dầu mỡ thừa trực tiếp xuống cống — sẽ là bước đầu tiên giúp bạn bảo vệ hệ thống thoát nước trong gia đình một cách bền vững và lâu dài.
