Nạo vét cống thoát nước là một công việc thiết yếu để duy trì hệ thống hạ tầng đô thị, ngăn ngừa ngập lụt và đảm bảo vệ sinh môi trường. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những hoạt động tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với người lao động, từ nguy cơ ngạt khí, đuối nước, đến tai nạn do máy móc hay sạt lở. Trước thực trạng đáng báo động về các vụ tai nạn lao động trong lĩnh vực này, việc đảm bảo an toàn lao động trong nạo vét cống thoát nước không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan quản lý mà còn là yếu tố sống còn đối với từng người công nhân.
Vậy làm thế nào để bảo vệ tính mạng và sức khỏe cho những người hằng ngày đối mặt với hiểm nguy dưới lòng cống? Bài viết này sẽ phân tích các nguy cơ tiềm ẩn và đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm xây dựng một môi trường làm việc an toàn, hiệu quả trong hoạt động nạo vét cống.
Đảm bảo an toàn khi nạo vét cống thoát nước
Nạo vét cống thoát nước là một phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường sống và duy trì hệ thống hạ tầng đô thị. Nạo vét mang lại nhiều lợi ích thiết thực khác ngoài việc giúp hệ thống thoát nước hoạt động tốt hơn. Dưới đây là một số lý do chính cho việc nạo vét cống thoát nước:
✔️ Tắc nghẽn cống có thể dẫn đến ngập lụt: Khi mưa lớn, nước không thoát kịp do rác thải, bùn đất, lá cây và các vật liệu khác tích tụ trong cống. Điều này khiến đường phố ngập lụt, ảnh hưởng đến giao thông và sinh hoạt của người dân.
✔️ Giảm thiệt hại: Ngập lụt kéo dài có thể gây hại cho cơ sở hạ tầng, nhà cửa và tài sản, đặc biệt ở các thành phố đông dân cư. Nạo vét sẽ giúp cho dòng chảy thông thoáng, giảm nguy cơ ngập úng.
✔️ Hạn chế ô nhiễm nước: Cống thoát nước bị tắc thường dẫn đến nước thải ứ đọng, cho phép vi khuẩn, vi rút và côn trùng, chẳng hạn như muỗi, sinh sôi, gây ra sốt xuất huyết, tiêu chảy và bệnh về da.
✔️ Giảm ô nhiễm không khí và mùi hôi: Nước thải ứ đọng trong cống lâu ngày sẽ bị phân hủy, tạo ra mùi hôi và khí độc (như H2S), ảnh hưởng đến chất lượng không khí và sức khỏe của người dân xung quanh.
✔️ Tăng tuổi thọ cống: Bùn đất và rác thải tích tụ lâu ngày có thể làm ăn mòn hoặc hư hỏng cấu trúc cống, dẫn đến việc sửa chữa rất tốn kém. Nạo vét định kỳ giúp hệ thống hoạt động tốt hơn và kéo dài tuổi thọ cống.
✔️ Đảm bảo rằng cống có khả năng thoát nước: Một hệ thống cống thông thoáng sẽ hoạt động tốt, đặc biệt trong những mùa mưa bão, khi lượng nước cần thoát tăng lên đáng kể.
✔️ Tránh chi phí sửa chữa lớn: Cống bị tắc có thể gây ra hư hỏng nghiêm trọng nếu không được nạo vét kịp thời. Sửa chữa hoặc thay thế sẽ tốn nhiều tiền hơn so với chi phí nạo vét thông thường.
✔️ Hạn chế thiệt hại tài chính: Ngập lụt do cống tắc cản trở giao thông, ảnh hưởng đến kinh doanh và cuộc sống và gây thiệt hại kinh tế. Nạo vét làm giảm những tổn thất này.
Xem thêm: Tác động của ô nhiễm rác thải nhựa đối với hệ thống cống thoát nước
Đảm bảo an toàn khi nạo vét cống thoát nước là một điều cần thiết
Nạo vét cống thoát nước là một công việc thiết yếu để duy trì hệ thống hạ tầng đô thị, nhưng đây cũng là một trong những hoạt động tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với người lao động. Đảm bảo an toàn trong quá trình nạo vét không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn mang ý nghĩa nhân văn và kinh tế sâu sắc. Dưới đây là những lý do chính giải thích tại sao cần phải đảm bảo an toàn khi thực hiện công việc này:
Bảo vệ tính mạng, sức khỏe người lao động:
✔️ Nguy cơ ngạt khí độc: Trong cống thoát nước, các khí độc như H2S (hydro sunfua), CO (carbon monoxide) hoặc metan có thể tích tụ, gây ngạt thở hoặc ngộ độc chỉ trong vài phút nếu không có biện pháp bảo vệ.
✔️ Rủi ro đuối nước và sạt lở: Nước dâng cao bất ngờ hoặc thành cống sạt lở có thể khiến công nhân bị cuốn trôi hoặc bị kẹt, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
✔️ Tiếp xúc với vi khuẩn và hóa chất: Nước thải trong cống chứa nhiều vi khuẩn, vi rút và hóa chất độc hại, dễ gây các bệnh về da, nhiễm trùng hoặc bệnh truyền nhiễm nếu không có trang bị bảo hộ phù hợp.
Phòng tránh tai nạn lao động:
✔️ Tai nạn do máy móc: Việc sử dụng các thiết bị nạo vét như máy hút bùn, máy xúc hoặc dụng cụ cầm tay có thể gây tai nạn nếu không được vận hành đúng cách hoặc thiếu bảo trì.
✔️ Nguy cơ trượt ngã: Môi trường làm việc trong cống thường trơn trượt, ẩm ướt, dễ dẫn đến trượt ngã, đặc biệt khi công nhân phải làm việc ở độ sâu hoặc không gian hẹp.
✔️ Điện giật: Trong một số trường hợp, dây điện hoặc thiết bị điện gần khu vực nạo vét có thể bị hở, gây nguy cơ điện giật nếu không được kiểm tra kỹ lưỡng.
Giảm chi phí:
✔️ Tránh chi phí bồi thường: Tai nạn lao động nghiêm trọng có thể dẫn đến chi phí bồi thường lớn, bao gồm tiền viện phí, trợ cấp mất sức lao động, và các khoản phạt pháp lý.
✔️ Hạn chế thiệt hại kinh tế: Một vụ tai nạn không chỉ gây tổn thất về nhân lực mà còn làm chậm tiến độ dự án, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp và gây thiệt hại kinh tế gián tiếp.
✔️ Đầu tư an toàn là tiết kiệm: Chi phí đầu tư vào thiết bị bảo hộ, đào tạo và giám sát an toàn thường thấp hơn nhiều so với chi phí khắc phục hậu quả của một vụ tai nạn.
Đảm bảo an toàn khi nạo vét cống thoát nước là trên hết
Hoạt động nạo vét cống thoát nước là một công việc quan trọng nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với người lao động, từ ngạt khí, đuối nước, đến tai nạn máy móc hay sạt lở. Để đảm bảo an toàn lao động trong quá trình này, cần áp dụng các biện pháp cụ thể và toàn diện. Dưới đây là các giải pháp chi tiết:
Đánh giá nguy cơ:
Trước khi bắt đầu bất kỳ hoạt động nạo vét nào, việc nhận diện và đánh giá nguy cơ là bước đầu tiên và quan trọng nhất:
✔️ Kiểm tra môi trường làm việc: Đo nồng độ khí độc (như H2S, CO) trong cống bằng thiết bị chuyên dụng để phát hiện nguy cơ ngạt khí.
✔️ Đánh giá cấu trúc cống: Xác định các khu vực có nguy cơ sạt lở, hư hỏng hoặc tắc nghẽn nghiêm trọng.
✔️ Dự báo thời tiết: Tránh thực hiện nạo vét trong điều kiện mưa lớn, vì nước dâng cao có thể gây ngập lụt bất ngờ, đe dọa tính mạng công nhân.
Trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động cần thiết:
Người lao động cần được trang bị các thiết bị bảo hộ phù hợp để giảm thiểu rủi ro an toàn lao động khi nạo vét cống:
✔️ Mặt nạ phòng độc: Bảo vệ công nhân khỏi khí độc hại trong cống.
✔️ Quần áo bảo hộ chống thấm nước: Ngăn ngừa tiếp xúc với nước bẩn, hóa chất hoặc vi khuẩn.
✔️ Giày chống trượt và găng tay cao su: Đảm bảo an toàn khi làm việc trong môi trường trơn trượt và bẩn.
✔️ Dây an toàn và thiết bị cứu hộ: Sử dụng dây đai an toàn kết nối với điểm neo cố định để hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp, như ngã xuống hố sâu hoặc ngạt khí.
Đào tạo kỹ năng, nhận thức về an toàn lao động:
Đào tạo kỹ năng và nâng cao nhận thức về an toàn lao động là yếu tố then chốt:
✔️ Tập huấn định kỳ: Hướng dẫn công nhân cách sử dụng thiết bị bảo hộ, nhận biết dấu hiệu nguy hiểm (như mùi khí độc), và xử lý tình huống khẩn cấp.
✔️ Huấn luyện sơ cứu: Đào tạo kỹ năng sơ cứu cơ bản, đặc biệt là xử lý ngạt khí hoặc đuối nước.
✔️ Nâng cao ý thức: Khuyến khích công nhân tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn, không làm việc một mình trong môi trường nguy hiểm.
Xem thêm: Những điều bạn nên biết về hệ thống cống thoát nước thông minh
Những cách đảm bảo an toàn khi nạo vét cống thoát nước
Sử dụng những trang thiết bị, công nghệ tốt nhất:
Áp dụng công nghệ hiện đại giúp giảm thiểu nguy cơ cho người lao động:
✔️ Máy móc nạo vét tự động: Sử dụng robot hoặc máy hút bùn để thay thế con người trong các khu vực nguy hiểm, như cống sâu hoặc có khí độc.
✔️ Hệ thống thông gió: Lắp đặt quạt thông gió để làm sạch không khí trong cống trước khi công nhân vào làm việc.
✔️ Thiết bị giám sát từ xa: Sử dụng camera hoặc cảm biến để theo dõi tình trạng cống mà không cần công nhân phải xuống trực tiếp.
Sử dụng một quy trình làm việc an toàn:
Một quy trình làm việc rõ ràng và nghiêm ngặt sẽ giúp giảm thiểu rủi ro về an toàn lao động khi nạo vét cống:
✔️ Làm việc theo nhóm: Luôn có ít nhất hai người trong một ca làm việc, với một người ở trên mặt đất để hỗ trợ và giám sát.
✔️ Phân chia khu vực làm việc: Đặt biển cảnh báo và rào chắn quanh khu vực nạo vét để ngăn người không phận sự tiếp cận.
✔️ Kiểm tra trước và sau ca làm việc: Đảm bảo tất cả thiết bị hoạt động tốt trước khi bắt đầu và kiểm tra lại tình trạng cống sau khi hoàn thành.
Giám sát, quản lý quá trình thi công:
Sự giám sát và quản lý hiệu quả là yếu tố không thể thiếu:
✔️ Bổ nhiệm người giám sát an toàn: Có một người chịu trách nhiệm kiểm tra và đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn trong suốt quá trình nạo vét.
✔️ Báo cáo sự cố ngay lập tức: Thiết lập hệ thống báo cáo nhanh để xử lý kịp thời các sự cố như rò rỉ khí, sạt lở, hoặc tai nạn lao động.
✔️ Kiểm tra định kỳ: Thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ để đánh giá hiệu quả của các biện pháp an toàn và điều chỉnh nếu cần.
Đảm bảo tuân thủ pháp luật:
Đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và tiêu chuẩn an toàn lao động:
✔️ Quy định tại Việt Nam: Tuân thủ Nghị định 44/2016/NĐ-CP về an toàn lao động và các quy định của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
✔️ Tiêu chuẩn quốc tế: Áp dụng các tiêu chuẩn như ISO 45001 về quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp để nâng cao chất lượng quản lý.
Việc đảm bảo an toàn lao động trong nạo vét cống thoát nước không chỉ là một yêu cầu kỹ thuật mà còn là trách nhiệm đạo đức, góp phần bảo vệ tính mạng và sức khỏe của những người công nhân thầm lặng. Qua việc nhận diện các nguy cơ tiềm ẩn và áp dụng các biện pháp như trang bị bảo hộ đầy đủ, đào tạo kỹ năng chuyên môn, sử dụng thiết bị hiện đại, cùng với sự giám sát chặt chẽ, chúng ta có thể giảm thiểu tối đa rủi ro và xây dựng một môi trường làm việc an toàn, bền vững.
