Một trong những thiết bị không thể thiếu trong công tác duy tu, nạo vét là máy hút bùn cống – công cụ hỗ trợ đắc lực giúp tăng hiệu quả làm sạch và rút ngắn thời gian thi công. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về quy trình vận hành loại máy này hiện nay ra sao, bao gồm các bước thực hiện, yêu cầu kỹ thuật và lưu ý an toàn. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để thấy được tầm quan trọng cũng như sự chuyên nghiệp trong công tác làm sạch hệ thống thoát nước đô thị.
Máy hút bùn cống
Việc nạo vét cống thoát nước định kỳ là một công việc rất quan trọng để đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động hiệu quả, đặc biệt ở các khu đô thị hoặc nơi có mật độ dân cư cao. Dưới đây là những lý do chính khiến việc này cần được thực hiện thường xuyên:
Ngăn ngừa ngập úng
✔️ Khi cống bị tắc nghẽn do rác thải, bùn đất, lá cây hoặc các vật cản khác, dòng chảy sẽ bị cản trở, gây ra hiện tượng ngập úng mỗi khi mưa lớn hoặc triều cường.
✔️ Nạo vét định kỳ giúp giữ cho dòng nước lưu thông thông suốt, hạn chế tối đa tình trạng ngập lụt.
Bảo vệ kết cấu hạ tầng
✔️ Nước ứ đọng lâu ngày có thể làm hư hại mặt đường, vỉa hè, công trình dân dụng xung quanh.
✔️ Việc duy trì hệ thống thoát nước sạch sẽ góp phần kéo dài tuổi thọ của hạ tầng đô thị.
Phòng chống dịch bệnh
✔️ Cống rãnh bị tắc là nơi lý tưởng cho vi khuẩn, muỗi, chuột và các loại côn trùng gây bệnh phát triển.
✔️ Nạo vét giúp loại bỏ môi trường sinh sôi của các mầm bệnh, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Giảm mùi hôi và ô nhiễm môi trường
✔️ Bùn thải và rác tích tụ lâu ngày sẽ bốc mùi hôi khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân và mỹ quan đô thị.
✔️ Nạo vét định kỳ giúp giữ môi trường sống trong lành, sạch đẹp hơn.
Tăng hiệu quả xử lý nước thải
✔️ Hệ thống thoát nước sạch sẽ giúp cho nước thải được lưu chuyển đến trạm xử lý nhanh hơn, từ đó nâng cao hiệu suất xử lý và giảm ô nhiễm môi trường.
Tiết kiệm chi phí bảo trì
✔️ So với việc phải xử lý sự cố tắc nghẽn hay ngập úng nghiêm trọng, việc nạo vét định kỳ tiết kiệm chi phí và công sức hơn rất nhiều.
Xem thêm: Những tiêu chí chọn dịch vụ nạo vét cống chất lượng hiện nay
Nạo vét bùn cống định kỳ là điều mà bạn nên làm
Dưới đây là những lợi ích nổi bật khi sử dụng máy hút bùn cống để nạo vét cống thoát nước thay vì làm thủ công:
Tăng hiệu quả làm việc
✔️ Máy hút bùn có công suất lớn, hoạt động liên tục và mạnh mẽ, giúp làm sạch bùn thải, rác, và chất cặn bám trong cống nhanh chóng hơn nhiều so với cách thủ công.
✔️ Đảm bảo độ sâu và sạch của cống sau khi nạo vét, hạn chế tình trạng sót rác hay bùn còn đọng lại.
Tiết kiệm thời gian và chi phí
✔️ Một chiếc máy hút bùn cống thoát nước có thể thay thế sức lao động của nhiều công nhân, giúp rút ngắn thời gian thi công.
✔️ Giảm chi phí thuê nhân công và chi phí phát sinh do kéo dài thời gian thực hiện.
Đảm bảo an toàn cho người lao động
✔️ Tránh cho công nhân phải tiếp xúc trực tiếp với môi trường ô nhiễm, hôi thối và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh tật.
✔️ Hạn chế các tai nạn lao động như ngạt khí độc, trượt ngã, hoặc bị côn trùng cắn khi làm việc trong cống.
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường
✔️ Máy hút bùn hiện đại có thể kết hợp hệ thống lọc, chứa và vận chuyển chất thải an toàn, giúp tránh tình trạng bùn và rác bị tràn ra ngoài gây ô nhiễm.
✔️ Quá trình làm việc khép kín và nhanh gọn, giảm thiểu mùi hôi lan ra khu vực xung quanh.
Phù hợp với nhiều loại công trình
✔️ Máy hút bùn cống có nhiều kích cỡ và công suất khác nhau, có thể sử dụng cho: Cống rãnh nhỏ trong khu dân cư, hệ thống thoát nước mưa, nước thải đô thị, các bể chứa, trạm bơm hoặc giếng thu.
Ứng dụng công nghệ hiện đại
✔️ Nhiều loại máy hút bùn tích hợp hệ thống điều khiển tự động, dễ vận hành và có thể giám sát từ xa.
✔️ Một số dòng còn có chức năng phân loại rác và bùn, hỗ trợ cho việc xử lý môi trường sau khi nạo vét.
Các lợi ích khi dùng máy hút bùn cống để nạo vét cống
Máy hút bùn cống là thiết bị chuyên dụng được sử dụng để nạo vét, làm sạch cống thoát nước, hố ga, và các hệ thống thoát nước khác. Quy trình vận hành máy hút bùn cống đòi hỏi sự cẩn thận, tuân thủ các bước kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả, an toàn cho người vận hành và bảo vệ môi trường. Dưới đây là quy trình vận hành máy hút bùn cống hiện nay, dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật và thực tế áp dụng tại Việt Nam:
Kiểm tra tình trạng máy hút bùn:
✔️ Kiểm tra tổng thể máy hút bùn, bao gồm động cơ, bơm hút, ống dẫn, và các bộ phận khác để đảm bảo không có hư hỏng hoặc rò rỉ.
✔️ Đảm bảo bình nhiên liệu (dầu diesel hoặc xăng) đầy đủ và không bị rò rỉ.
✔️ Kiểm tra áp suất bơm và hệ thống van hút/xả, đảm bảo hoạt động bình thường.
Khảo sát khu vực thi công:
✔️ Xác định vị trí cống hoặc hố ga cần nạo vét, đánh giá mức độ tắc nghẽn, lượng bùn đất và rác thải.
✔️ Sử dụng camera nội soi (nếu có) để kiểm tra tình trạng bên trong cống, xác định các điểm cần làm sạch.
✔️ Đảm bảo khu vực xung quanh không có chướng ngại vật, đặt biển cảnh báo hoặc rào chắn để đảm bảo an toàn giao thông và người đi đường.
Trang bị bảo hộ lao động:
✔️ Người vận hành cần mặc đồ bảo hộ: găng tay cao su, ủng chống thấm, quần áo bảo hộ, và mũ bảo hộ.
✔️ Trang bị mặt nạ phòng độc hoặc máy đo khí để kiểm tra nồng độ khí độc (như H2S, metan) trong cống, đảm bảo an toàn trước khi làm việc.
Chuẩn bị phương án xử lý chất thải:
✔️ Sắp xếp xe chuyên chở hoặc bãi chứa tạm thời để xử lý bùn đất và rác thải sau khi hút, tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường (theo Thông tư 02/2022/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường).
Đặt máy tại vị trí phù hợp:
✔️ Đặt máy hút bùn trên mặt phẳng ổn định, gần hố ga hoặc miệng cống để đảm bảo ống hút có thể tiếp cận dễ dàng.
✔️ Đảm bảo xe hút bùn (nếu là xe chuyên dụng) được đỗ ở vị trí không cản trở giao thông và an toàn cho người vận hành.
Lắp đặt ống hút và ống xả:
✔️ Kết nối ống hút vào đầu hút của máy, đảm bảo khớp nối chắc chắn, không rò rỉ.
✔️ Đưa đầu ống hút vào hố ga hoặc cống, đặt ở vị trí có nhiều bùn đất và rác thải nhất.
✔️ Kết nối ống xả vào bồn chứa của máy hoặc xe hút bùn để dẫn bùn đất và nước thải vào bồn.
Kiểm tra hệ thống bơm hút:
✔️ Bật thử máy để kiểm tra lực hút, đảm bảo bơm hoạt động ổn định và không có tiếng ồn bất thường.
✔️ Điều chỉnh áp suất bơm phù hợp với lượng bùn đất và độ sâu của cống (thường từ 0,4-0,6 MPa tùy loại máy).
Xem thêm: Những mẹo bảo trì hố ga tại nhà trước khi nạo vét
Quy trình sử dụng máy hút bùn cống để nạo vét cống thoát nước
Khởi động máy:
✔️ Bật động cơ máy hút bùn theo hướng dẫn của nhà sản xuất (thường là máy chạy bằng động cơ diesel).
✔️ Đảm bảo máy hoạt động ổn định, không rung lắc mạnh, và hệ thống bơm bắt đầu tạo lực hút.
Hút bùn và rác thải:
✔️ Di chuyển đầu ống hút trong hố ga hoặc cống để hút bùn đất, rác thải và nước bẩn.
✔️ Nếu gặp vật cản lớn (như đá, gỗ, hoặc rác thải rắn), sử dụng gầu tay hoặc dụng cụ hỗ trợ để loại bỏ trước khi tiếp tục hút.
✔️ Quan sát bồn chứa để đảm bảo không bị quá tải, dừng máy kịp thời nếu bồn đầy.
Sục rửa cống (nếu cần):
✔️ Một số máy hút bùn hiện đại (như xe hút bùn kết hợp máy phản lực áp lực nước) có chức năng sục rửa. Sử dụng vòi phun áp lực cao để làm sạch dầu mỡ, cặn bẩn bám trên thành cống, sau đó hút nước bẩn ra ngoài.
✔️ Áp suất nước sục rửa thường từ 150-200 bar, tùy thuộc vào mức độ bám dính của cặn bẩn.
Xả chất thải vào bồn chứa:
✔️ Khi bồn chứa đầy, dừng máy và xả bùn đất, rác thải vào xe chuyên chở hoặc khu vực chứa tạm thời đã chuẩn bị sẵn.
✔️ Đảm bảo không làm rò rỉ chất thải ra môi trường, tránh gây ô nhiễm khu vực xung quanh.
Phân loại và xử lý chất thải:
✔️ Phân loại rác thải: Rác tái chế (nhựa, kim loại) được đem đi tái chế; rác hữu cơ và bùn đất được xử lý tại bãi rác hoặc nhà máy xử lý chất thải theo quy định.
✔️ Nếu nước thải có chứa dầu mỡ hoặc hóa chất, cần xử lý sơ bộ trước khi xả ra môi trường, tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải (QCVN 14:2008/BTNMT).
Làm sạch khu vực thi công:
✔️ Dùng nước sạch rửa khu vực xung quanh hố ga hoặc miệng cống để loại bỏ bùn đất và rác thải còn sót lại.
✔️ Khử mùi hôi cống thoát nước bằng chế phẩm vi sinh hoặc hóa chất chuyên dụng nếu cần thiết.
Kiểm tra tình trạng cống sau nạo vét:
✔️ Dùng camera nội soi hoặc quan sát trực quan để đảm bảo cống đã được làm sạch hoàn toàn, không còn rác thải, bùn đất hoặc vật cản.
✔️ Xả nước sạch vào cống để kiểm tra dòng chảy, đảm bảo nước thoát nhanh và không bị ứ đọng.
Vệ sinh máy hút bùn:
✔️ Làm sạch ống hút, bồn chứa và các bộ phận của máy để tránh bùn đất bám dính, gây hư hỏng hoặc giảm hiệu suất cho lần sử dụng sau.
✔️ Kiểm tra lại động cơ, bơm, và các bộ phận khác, bảo dưỡng nếu cần thiết.
Lập báo cáo thi công:
✔️ Ghi lại khối lượng bùn đất và rác thải đã hút, tình trạng cống trước và sau nạo vét, cũng như các vấn đề phát sinh (nếu có).
✔️ Báo cáo này giúp quản lý lịch trình bảo trì và theo dõi tình trạng hệ thống thoát nước.
Tuân thủ quy định an toàn:
✔️ Không vận hành máy trong điều kiện thời tiết xấu (mưa lớn, sấm sét) để tránh nguy cơ tai nạn điện hoặc trượt ngã.
✔️ Đảm bảo không có người hoặc vật cản gần khu vực vận hành để tránh tai nạn.
Xử lý khí độc:
✔️ Nếu phát hiện khí độc (H2S, metan) trong cống, sử dụng quạt thông gió hoặc máy bơm khí để làm sạch không khí trước khi vận hành.
✔️ Người vận hành phải đeo mặt nạ phòng độc và làm việc theo nhóm để hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp.
Bảo vệ môi trường:
✔️ Tránh làm rò rỉ bùn đất hoặc nước bẩn ra khu vực xung quanh, đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường (theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020).
Có thể thấy, quy trình vận hành máy hút bùn cống hiện nay đã được chuẩn hóa và tối ưu qua nhiều bước, từ chuẩn bị thiết bị, thi công đến xử lý chất thải sau nạo vét. Việc tuân thủ đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo hiệu quả làm sạch hệ thống thoát nước mà còn giúp nâng cao độ bền máy móc, đảm bảo an toàn cho người vận hành và môi trường xung quanh.
