Hố ga và bể phốt là chính hai bộ phận quan trọng hàng đầu ở trong hệ thống thoát nước và xử lý chất thải, nhưng chúng lại rất thường dễ bị nhầm lẫn do chức năng và vai trò của chúng cũng có phần tương tự. Tuy nhiên, để có thể hiểu rõ cách hoạt động và vai trò cụ thể của từng bộ phận, thì chúng ta cần phải phân biệt rõ sự khác biệt giữa hố ga và bể phốt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm rõ sự khác nhau này, từ đó sử dụng và bảo trì chúng một cách hiệu quả hơn.
Hố ga và bể phốt rất dễ khiến nhiều người nhầm lẫn
Hố ga có cấu tạo tương đối đơn giản, được thiết kế để có thể đáp ứng chức năng thu gom, lắng đọng và điều tiết dòng chảy bên trong hệ thống thoát nước. Dưới đây chính là các thành phần chính trong cấu tạo của một hố ga:
Thân hố ga:
✔️ Chất liệu: Xây bằng bê tông, gạch hoặc đúc sẵn từ bê tông cốt thép để đảm bảo độ bền cao và chịu được áp lực từ đất, nước và giao thông bên trên.
✔️ Hình dạng: Thân hố ga thì thường có dạng hình hộp hoặc hình trụ. Kích thước được điều chỉnh tùy theo lưu lượng nước và vị trí lắp đặt.
Nắp hố ga:
✔️ Chức năng: Che đậy hố ga, đảm bảo an toàn cho cả người và phương tiện giao thông, đồng thời có tác dụng ngăn rác lớn và các vật thể không mong muốn rơi vào hố.
✔️ Chất liệu: Nắp hố ga hiện nay thường được làm bằng gang, thép, composite hoặc nhựa cứng để đảm bảo độ bền và chịu lực tốt. Một số loại nắp hố ga có lỗ thông hơi để giảm áp lực khí.
Hệ thống lắng cặn:
✔️ Chức năng: Tạo khoảng không để cặn bẩn, bùn đất lắng xuống đáy, ngăn chúng chảy vào hệ thống thoát nước chính.
✔️ Cấu tạo: Thường là đáy hố ga được thiết kế rộng và sâu hơn phần miệng để tạo không gian lắng cặn.
Ống dẫn nước vào và ra:
✔️ Ống dẫn nước vào: Là nơi thu nước mưa, nước thải từ các nguồn khác nhau chảy vào hố ga.
✔️ Ống dẫn nước ra: Dẫn nước đã qua lắng cặn từ hố ga vào hệ thống thoát nước chính.
✔️ Cách bố trí: Các ống thường được lắp đặt ở vị trí sao cho dòng chảy được điều tiết, tránh tắc nghẽn và tràn ngược.
Đáy hố ga:
✔️ Chức năng: Đáy hố ga là nơi lắng đọng cặn bẩn, bùn đất và các chất thải nặng, giúp ngăn chúng đi vào hệ thống ống thoát nước.
✔️ Thiết kế: Đáy thường có độ dốc hoặc gờ để tập trung cặn bẩn tại một điểm, thuận tiện cho việc nạo vét và vệ sinh.
Hệ thống thoát khí (nếu có):
✔️ Một số hố ga được thiết kế với lỗ thông hơi hoặc hệ thống thoát khí để giảm áp suất bên trong, tránh tích tụ khí độc hại gây nguy hiểm.
Xem thêm: Chi tiết bản vẽ hố ga thoát nước thải gia đình như thế nào?
Cấu tạo của hố ga
Hố ga là một bộ phận trong hệ thống thoát nước, có chức năng chính như sau:
✔️ Thu gom và lắng đọng chất thải: Hố ga thoát nước được thiết kế để thu gom nước mưa, nước thải sinh hoạt hoặc nước từ hệ thống thoát nước. Trong quá trình này, cặn bã, bùn đất, rác thải sẽ lắng xuống đáy hố, giúp giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn đường ống.
✔️ Dễ dàng kiểm tra và bảo trì hệ thống thoát nước: Hố ga thường được đặt tại các điểm giao nhau hoặc đoạn chuyển hướng của đường ống, giúp việc kiểm tra, vệ sinh và xử lý sự cố trong hệ thống thoát nước trở nên thuận tiện hơn.
✔️ Ngăn chặn rác thải lớn vào hệ thống thoát nước chính: Nhờ khả năng lắng cặn, hố ga giúp bảo vệ đường ống thoát nước chính không bị tắc nghẽn do các loại rác lớn hoặc bùn đất tích tụ.
✔️ Giảm áp lực dòng chảy: Hố ga đóng vai trò như một điểm trung gian, giúp điều tiết và giảm áp lực của dòng nước trước khi dẫn vào hệ thống thoát nước chính.
Chức năng của hố ga
Bể phốt là một bể chứa kín, được thiết kế để xử lý sơ bộ chất thải từ nhà vệ sinh thông qua quá trình lắng đọng và phân hủy sinh học. Cấu tạo của bể phốt thường bao gồm các thành phần chính sau:
Thân bể:
✔️ Chất liệu: Thân bể thường được làm từ bê tông cốt thép, gạch xây hoặc nhựa composite, đảm bảo kín và chống thấm nước.
✔️ Hình dạng: Thân bể thường có dạng hình chữ nhật hoặc hình trụ, tùy theo thiết kế và diện tích lắp đặt.
Ngăn chứa chất thải (Ngăn đầu tiên):
✔️ Chức năng: Là nơi tiếp nhận chất thải từ nhà vệ sinh và tiến hành lắng đọng cặn bẩn.
✔️ Đặc điểm: Đây là ngăn lớn nhất của bể phốt, nơi phần lớn chất thải rắn sẽ lắng xuống đáy, trong khi chất thải lỏng sẽ chảy sang ngăn tiếp theo.
Ngăn lắng (Ngăn thứ hai):
✔️ Chức năng: Tiếp tục xử lý nước thải từ ngăn đầu tiên. Các hạt cặn nhỏ hoặc chất lơ lửng còn sót lại sẽ tiếp tục lắng xuống đáy.
✔️ Đặc điểm: Ngăn này nhỏ hơn ngăn đầu tiên và giúp lọc thêm nước thải trước khi chuyển sang bước tiếp theo.
Ngăn lọc (Ngăn cuối cùng):
✔️ Chức năng: Lọc nước thải đã qua xử lý sơ bộ trước khi thải ra môi trường hoặc hệ thống thoát nước bên ngoài.
✔️ Đặc điểm: Ngăn này có thể được trang bị các vật liệu lọc như than hoạt tính, đá, hoặc sỏi để tăng hiệu quả xử lý.
Ống dẫn chất thải:
✔️ Ống dẫn vào: Dẫn chất thải từ nhà vệ sinh vào ngăn đầu tiên của bể tự hoại.
✔️ Ống dẫn giữa các ngăn: Kết nối các ngăn với nhau, đảm bảo nước thải chảy từ ngăn này sang ngăn kia một cách tuần tự.
✔️ Ống dẫn ra: Dẫn nước thải sau khi xử lý sơ bộ ra ngoài môi trường hoặc hệ thống thoát nước.
Hệ thống thoát khí:
✔️ Chức năng: Giải phóng khí sinh ra trong quá trình phân hủy chất thải (chủ yếu là khí metan, CO2) để tránh áp suất bên trong bể phốt tăng cao.
✔️ Cấu tạo: Thường là một ống thông hơi được nối từ bể phốt lên mặt đất.
Đáy bể:
✔️ Chức năng: Là nơi tích tụ bùn thải và chất rắn không phân hủy. Đáy bể được thiết kế kín, đảm bảo không gây rò rỉ chất thải ra ngoài.
✔️ Thiết kế: Thường có độ nghiêng nhẹ để bùn thải dễ dàng tập trung tại một điểm, thuận tiện cho việc hút bùn định kỳ.
Nắp bể phốt:
✔️ Chức năng: Che đậy toàn bộ bể phốt, ngăn mùi hôi và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
✔️ Chất liệu: Nắp thường làm bằng bê tông hoặc composite, có thể tháo lắp để phục vụ việc hút bể phốt và kiểm tra định kỳ.
Xem thêm: Có nên xây hố ga trong nhà hay không?
Bể phốt là gì
Bể phốt là một bộ phận quan trọng trong hệ thống xử lý chất thải sinh hoạt, đặc biệt là xử lý những chất thải từ nhà vệ sinh. Chức năng chính của bể phốt bao gồm:
✔️ Xử lý và phân hủy chất thải: Bể phốt bồn cầu chính là nơi tiếp nhận và xử lý chất thải hữu cơ từ nhà vệ sinh. Tại đây, chất thải được phân hủy nhờ quá trình sinh học của vi sinh vật kỵ khí, giúp chuyển hóa chất thải thành bùn và khí sinh học.
✔️ Lắng đọng chất rắn: Bể phốt được thiết kế để giữ lại chất thải rắn, trong khi phần nước thải sau khi lắng được đưa ra hệ thống thoát nước tiếp theo. Điều này giúp ngăn chặn tắc nghẽn đường ống thoát nước.
✔️ Giảm thiểu ô nhiễm môi trường: Nhờ quá trình xử lý sơ bộ trong bể phốt, các chất thải độc hại và mùi hôi khó chịu được kiểm soát, từ đó giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm đất, nước và không khí.
✔️ Tích trữ bùn thải: Bể phốt cũng đóng vai trò lưu trữ bùn thải trong một khoảng thời gian dài, trước khi được hút bể phốt định kỳ để vệ sinh và xử lý.
Những chức năng của bể phốt
Hố ga và bể phốt khác nhau thế nào là câu hỏi được rất nhiều người hỏi đến. Vì chúng đều là các bộ phận trong hệ thống thoát nước và xử lý chất thải, nhưng chúng có chức năng và cấu tạo khác nhau. Dưới đây là những điểm khác biệt chính:
Chức năng:
✔️ Hố ga:
Thu gom, lắng đọng rác, bùn và các chất thải rắn trong hệ thống thoát nước.
Giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn đường ống và thuận tiện cho việc kiểm tra, bảo trì.
Chủ yếu được sử dụng trong hệ thống thoát nước mưa, nước thải sinh hoạt.
✔️ Bể phốt:
Xử lý và phân hủy chất thải hữu cơ từ nhà vệ sinh nhờ vi sinh vật kỵ khí.
Giữ lại bùn thải và chất rắn, đưa nước thải đã xử lý sơ bộ ra ngoài môi trường.
Là một phần không thể thiếu trong hệ thống xử lý chất thải sinh hoạt.
Cấu tạo:
✔️ Hố ga:
Là một hố chứa bằng bê tông hoặc gạch, có nắp đậy và nằm dưới lòng đất.
Thiết kế đơn giản với chức năng chính là lắng cặn và ngăn chặn rác thải lớn lọt vào hệ thống ống thoát nước.
✔️ Bể phốt:
Là một bể kín, thường có 2-3 ngăn, được xây dựng bằng bê tông cốt thép hoặc nhựa composite.
Ngăn đầu tiên chứa chất thải thô, ngăn sau là nơi lắng bùn và xử lý nước thải.
Vị trí sử dụng:
✔️ Hố ga:
Được đặt tại các điểm giao nhau hoặc đoạn chuyển hướng trong hệ thống thoát nước.
Chủ yếu xuất hiện trên các tuyến cống thoát nước mưa hoặc nước thải sinh hoạt ngoài nhà.
✔️ Bể phốt:
Được xây dựng dưới lòng đất, thường nằm ngay dưới hoặc gần nhà vệ sinh.
Chỉ xử lý chất thải hữu cơ từ nhà vệ sinh, không liên quan đến nước mưa hay nước thải sinh hoạt khác.
Bảo trì:
✔️ Hố ga: Cần được nạo vét định kỳ để loại bỏ bùn đất và rác tích tụ, tránh tắc nghẽn hệ thống.
✔️ Bể phốt: Cần hút bể phốt định kỳ (thường sau 3-5 năm) để loại bỏ bùn thải và duy trì hiệu quả xử lý chất thải.
Vai trò trong hệ thống thoát nước
✔️ Hố ga: Đóng vai trò trung gian, đảm bảo dòng chảy của nước mưa và nước thải không bị gián đoạn.
✔️ Bể phốt: Là nơi xử lý chất thải đầu tiên, giảm thiểu ô nhiễm trước khi nước thải được đưa ra môi trường.
Hố ga và bể phốt có chức năng, cấu tạo khác nhau, nhưng đều quan trọng trong hệ thống thoát nước và xử lý chất thải. Hố ga lắng cặn, ngăn tắc nghẽn đường ống, còn bể phốt xử lý chất thải hữu cơ từ nhà vệ sinh. Hiểu rõ sự khác biệt giúp sử dụng, bảo trì hiệu quả và đảm bảo vệ sinh, góp phần bảo vệ môi trường và cuộc sống bền vững.
