Mùa mưa thường để lại những "di chứng" khó chịu cho hệ thống cống thoát nước như rác thải, bùn đất tích tụ hay tình trạng tắc nghẽn kéo dài. Nếu không được chăm sóc kịp thời, cống có thể trở thành nguồn gốc của ngập lụt, mùi hôi và cả nguy cơ dịch bệnh trong cộng đồng. Vậy làm thế nào để duy trì hệ thống cống thoát nước luôn thông thoáng và hiệu quả sau những ngày mưa dầm dề? Bài viết này sẽ mang đến những giải pháp thiết thực, giúp bạn bảo vệ "lá phổi" của ngôi nhà và khu vực xung quanh một cách đơn giản nhưng hiệu quả!
Duy trì hệ thống cống thoát nước thông thoáng sau mùa mưa
Cống thoát nước thường xuyên bị nghẹt sau mùa mưa do một số nguyên nhân phổ biến liên quan đến thời tiết và cách sử dụng hệ thống thoát nước. Dưới đây là những lý do chính:
✔️ Tích tụ rác thải và bùn đất: Mưa lớn cuốn theo lá cây, túi nilon, giấy, cành khô và đất cát từ đường phố, sân vườn vào cống. Những thứ này lắng đọng trong ống cống, gây tắc nghẽn nếu không được dọn sạch kịp thời.
✔️ Lượng nước quá tải: Trong mùa mưa, lượng nước đổ vào cống thường vượt quá khả năng thoát của hệ thống, đặc biệt ở những khu vực cống cũ hoặc thiết kế không đủ lớn. Điều này khiến chất thải không kịp trôi đi, tích tụ lại bên trong.
✔️ Bùn đất lắng đọng: Nước mưa mang theo bùn từ đất, đường xá xuống cống. Khi nước rút, bùn lắng lại và đóng cứng, thu hẹp đường ống, làm nước thoát chậm hoặc tắc hoàn toàn.
✔️ Rác từ sinh hoạt hàng ngày: Nhiều người vô tình hoặc cố ý xả rác, dầu mỡ, thức ăn thừa xuống cống trong mùa mưa, kết hợp với dòng nước lớn, khiến rác bị đẩy sâu vào hệ thống và gây nghẹt cống thoát nước.
✔️ Thiết kế hệ thống cống không tối ưu: Một số cống có độ dốc không đủ, hoặc đường ống quá nhỏ, không đáp ứng được lưu lượng nước mùa mưa, dẫn đến tắc nghẽn thường xuyên.
✔️ Rễ cây xâm nhập: Cây trồng gần cống có thể đâm rễ vào ống trong mùa mưa khi đất ẩm, làm hỏng cấu trúc cống hoặc chặn dòng chảy.
✔️ Thiếu bảo trì định kỳ: Khi cống không được nạo vét trước hoặc sau mùa mưa, chất thải cũ kết hợp với rác mới từ mưa sẽ nhanh chóng gây tắc, đặc biệt ở những khu vực ít được chú ý.
✔️ Ảnh hưởng từ ngập lụt: Ở nơi ngập nặng, nước tràn ngược mang theo rác và bùn quay lại cống, làm tình trạng nghẹt trầm trọng hơn khi nước rút.
Xem thêm: Hướng dẫn nạo vét cống thoát nước bằng xe hút chân không
Những lý do làm cống thoát nước bị nghẹt sau mùa mưa
Dưới đây là những dấu hiệu rõ ràng cho thấy cống thoát nước thường xuyên bị nghẹt sau mùa mưa, giúp bạn nhận biết và xử lý kịp thời:
✔️ Nước thoát chậm hoặc không thoát: Sau mưa, nếu nước ở sân, đường hoặc khu vực gần cống rút rất chậm, thậm chí đọng lại thành vũng, đó là dấu hiệu rác và bùn đã chặn dòng chảy.
✔️ Mùi hôi bốc lên từ cống: Mùi thối hoặc khó chịu xuất hiện thường xuyên, đặc biệt sau mưa, cho thấy chất thải, bùn đất tích tụ trong cống đang phân hủy.
✔️ Nước tràn ngược lên miệng cống: Khi mưa lớn hoặc xả nước, nước không thoát xuống mà dâng ngược lên bề mặt, báo hiệu cống đã bị tắc nghiêm trọng bởi rác hoặc bùn lắng.
✔️ Tiếng ọc ọc hoặc sủi bọt: Âm thanh lạ phát ra từ cống khi nước chảy qua là dấu hiệu không khí bị kẹt do đường ống bị nghẹt, thường do rác mưa cuốn vào.
✔️ Rác và bùn trồi lên bề mặt: Sau mưa, bạn thấy lá cây, túi nilon, hoặc bùn đất nổi lên quanh miệng cống, chứng tỏ cống đã đầy và không thể xử lý thêm chất thải.
✔️ Côn trùng tụ tập nhiều: Muỗi, ruồi, hoặc gián xuất hiện dày đặc gần cống sau mùa mưa là dấu hiệu nước đọng và rác tích tụ, tạo môi trường cho chúng sinh sôi.
✔️ Ngập lụt kéo dài dù mưa nhỏ: Nếu khu vực xung quanh cống vẫn ngập nước dù lượng mưa không lớn, điều này cho thấy hệ thống thoát nước đã bị nghẹt từ trước hoặc do bùn đất từ mưa làm tắc thêm.
✔️ Dấu hiệu bùn đất quanh miệng cống: Bùn cát lắng đọng hoặc đóng cứng quanh miệng cống sau khi nước rút là bằng chứng mưa đã mang theo đất vào hệ thống, gây tắc nghẽn.
Những tác nhân làm cống thoát nước bị nghẹt sau mùa mưa
Mùi hôi từ cống thoát nước trong mùa mưa là vấn đề phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là những cách khử mùi hiệu quả mà bạn có thể áp dụng:
Dọn sạch rác và bùn ở miệng cống:
✔️ Dùng găng tay và dụng cụ như xẻng nhỏ để loại bỏ rác, lá cây, bùn đất tích tụ ở miệng cống – nguyên nhân chính gây mùi hôi do phân hủy.
✔️ Sau đó, rửa sạch khu vực bằng nước để giảm mùi tức thì.
Sử dụng baking soda và giấm:
✔️ Rắc khoảng 1 cốc baking soda (muối nở) vào miệng cống, sau đó đổ từ từ 1-2 cốc giấm trắng. Hỗn hợp sẽ sủi bọt, giúp phân hủy chất hữu cơ gây mùi.
✔️ Đợi 15-30 phút, rồi xả nước nóng để cuốn trôi cặn bẩn và mùi hôi.
Dùng nước sôi và muối:
✔️ Pha muối ăn với nước sôi (tỷ lệ 1:4), sau đó đổ trực tiếp xuống cống. Nước nóng giúp hòa tan dầu mỡ, còn muối diệt khuẩn và khử mùi hiệu quả.
Sử dụng chanh hoặc cam:
✔️ Vắt nước cốt chanh (hoặc cam) tươi, đổ xuống cống, hoặc cắt lát vỏ chanh/cam thả vào. Tinh dầu tự nhiên trong chanh không chỉ khử mùi mà còn để lại hương thơm dễ chịu.
✔️ Có thể kết hợp với nước nóng để tăng hiệu quả.
Dùng chế phẩm vi sinh khử mùi:
✔️ Mua các sản phẩm vi sinh chuyên dụng (dạng bột hoặc nước) tại cửa hàng, rắc/pour xuống cống theo hướng dẫn. Vi sinh vật sẽ phân hủy chất hữu cơ gây mùi mà không hại môi trường.
Xả nước định kỳ:
✔️ Đổ một lượng nước lớn xuống cống mỗi ngày để cuốn trôi chất thải, tránh để nước đọng lâu – nguyên nhân khiến mùi hôi cống thoát nước bốc lên, đặc biệt trong mùa mưa ẩm ướt.
Lắp lưới chắn rác và vệ sinh thường xuyên:
✔️ Đặt lưới ở miệng cống để ngăn rác rơi vào, đồng thời dọn lưới hàng ngày. Điều này giảm nguồn gốc gây mùi từ rác phân hủy.
Sử dụng than hoạt tính hoặc bã cà phê:
✔️ Đặt một ít than hoạt tính hoặc bã cà phê khô gần miệng cống (trong túi vải hoặc hộp thoáng). Chúng có khả năng hút mùi hôi tự nhiên và hiệu quả.
Kiểm tra và thông cống nếu tắc:
✔️ Nếu mùi hôi kéo dài dù đã thử các cách trên, có thể cống bị tắc sâu bên trong. Dùng cây thông cống hoặc gọi dịch vụ nạo vét để xử lý triệt để.
Xem thêm: Những lợi ích không ngờ từ việc nạo vét cống thoát nước định kỳ
Những cách khử mùi cống thoát nước sau mùa mưa
Để duy trì hệ thống cống thoát nước luôn thông thoáng và hiệu quả sau mùa mưa, bạn có thể áp dụng các biện pháp đơn giản nhưng thiết thực dưới đây:
Kiểm tra và làm sạch miệng cống:
✔️ Sau mùa mưa, rác, lá cây và bùn đất thường tích tụ ở miệng cống. Dùng xẻng hoặc dụng cụ chuyên dụng để dọn sạch, đảm bảo nước có thể chảy vào cống dễ dàng.
✔️ Lau chùi khu vực xung quanh để loại bỏ bùn bẩn bám dính.
Nạo vét cống định kỳ:
✔️ Thuê đội ngũ chuyên nghiệp hoặc tự nạo vét (nếu cống nhỏ) để loại bỏ chất thải, bùn đất lắng đọng trong ống cống do nước mưa cuốn theo.
✔️ Nếu có điều kiện, sử dụng xe hút chân không để làm sạch nhanh chóng và triệt để.
Xả nước kiểm tra dòng chảy:
✔️ Đổ một lượng nước lớn vào cống thoát nước để kiểm tra xem nước thoát nhanh hay chậm. Nếu thấy dấu hiệu tắc nghẽn (nước rút chậm, có tiếng ọc ọc), cần xử lý ngay bằng cách thông cống hoặc dùng hóa chất thông cống an toàn.
Loại bỏ nguồn nước đọng:
✔️ Kiểm tra sân, vườn hoặc khu vực xung quanh nhà, dọn sạch các vũng nước đọng để tránh muỗi sinh sôi và giảm áp lực cho cống.
Lắp lưới chắn rác:
✔️ Đặt lưới hoặc rổ chắn ở miệng cống để ngăn rác, lá cây hoặc vật lớn rơi vào trong mùa mưa tiếp theo. Thường xuyên vệ sinh lưới để tránh tắc.
Bảo trì hệ thống ống cống:
✔️ Kiểm tra xem ống cống có bị nứt, vỡ hay rò rỉ không. Nếu phát hiện hư hỏng, sửa chữa hoặc thay thế ngay để tránh nước thải tràn ra ngoài.
✔️ Với cống cũ, bạn có thể cân nhắc nâng cấp để chịu tải tốt hơn.
Trồng cây hợp lý:
✔️ Tránh trồng cây lớn gần cống vì rễ cây có thể xâm nhập, làm hỏng ống cống. Nếu đã có, hãy cắt tỉa rễ định kỳ.
Giảm thiểu rác thải sinh hoạt:
✔️ Hạn chế xả rác, dầu mỡ hoặc chất khó phân hủy xuống cống bằng cách đổ vào thùng rác riêng. Điều này giúp cống ít bị tắc trong tương lai.
Theo dõi định kỳ:
✔️ Sau mùa mưa, đặt lịch kiểm tra cống mỗi 1–2 tháng để phát hiện sớm vấn đề. Nếu thấy mùi hôi, nước tràn ngược hoặc côn trùng xuất hiện nhiều, xử lý ngay lập tức.
Duy trì hệ thống cống thoát nước sau mùa mưa không chỉ là cách để giữ cho môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng mà còn là giải pháp bảo vệ sức khỏe và tài sản trước những rủi ro tiềm ẩn. Chỉ với những bước đơn giản như kiểm tra định kỳ, dọn dẹp rác thải hay áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bạn đã góp phần đảm bảo cống hoạt động bền bỉ suốt năm. Hãy bắt đầu ngay hôm nay, bởi một hệ thống thoát nước khỏe mạnh chính là nền tảng cho một cuộc sống thoải mái và an toàn sau những ngày mưa gió!
