Biến đổi khí hậu hiện đang trở thành thách thức toàn cầu, ảnh hưởng sâu rộng đến với môi trường và cuộc sống con người. Trong bối cảnh đó, thì hệ thống cống thoát nước – một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng đô thị – sẽ không chỉ đóng vai trò trong quản lý nước mưa, nước thải mà còn có tác động đáng kể đến khí hậu. Một hệ thống thoát nước bền vững có thể giúp giảm thiểu lũ lụt, bảo vệ tài nguyên nước và hạn chế phát thải khí nhà kính. Ngược lại, nếu như được thiết kế và vận hành không hợp lý, thì cống thoát nước có thể góp phần làm gia tăng ô nhiễm và tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Vậy cống thoát nước ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay!
Cống thoát nước có ảnh hưởng ra sao đến biến đổi khí hậu
Hệ thống cống thoát nước hiện tại đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, quản lý nước và đảm bảo điều kiện sống an toàn cho con người. Dưới đây sẽ là những vai trò chính của cống thoát nước đang thực hiện:
✔️ Giảm nguy cơ ngập úng và lũ lụt: Cống thoát nước sẽ giúp nhanh chóng tiêu thoát nước mưa, hạn chế tình trạng ngập úng ở đô thị và khu dân cư. Đối với lại những khu vực có lượng mưa lớn, hệ thống thoát nước hiệu quả sẽ góp phần giảm thiểu lũ lụt và xói mòn đất.
✔️ Bảo vệ sức khỏe cộng đồng: Khi thoát nước thải sinh hoạt và công nghiệp đúng cách giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiều loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh nguy hiểm. Hệ thống thoát nước tốt sẽ giúp hạn chế muỗi và côn trùng sinh sôi, từ đó giảm nguy cơ dịch bệnh như sốt xuất huyết hay tiêu chảy.
✔️ Bảo vệ môi trường và nguồn nước: Nếu như nước thải không được thu gom và xử lý đúng quy trình, thì các chất ô nhiễm có thể ngấm vào nguồn nước ngầm, sẽ gây hại cho hệ sinh thái và sức khỏe con người. Hệ thống thoát nước hiện đại có thể kết hợp cùng với công nghệ xử lý nước, giúp giảm thiểu ô nhiễm trước khi xả ra môi trường.
✔️ Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội: Một hệ thống cống thoát nước hiệu quả sẽ giúp cơ sở hạ tầng đô thị hoạt động ổn định, thúc đẩy các hoạt động kinh doanh cùng với sinh hoạt hàng ngày. Trong nông nghiệp, hệ thống kênh mương thoát nước sẽ giúp kiểm soát độ ẩm của đất, tăng năng suất cây trồng.
✔️ Giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu: Cống thoát nước thông minh giúp điều tiết lượng nước mưa, hạn chế tình trạng xâm nhập mặn và bảo vệ hệ sinh thái. Đối với một số hệ thống tiên tiến sẽ có thể thu gom và tái sử dụng nước mưa, góp phần tiết kiệm tài nguyên nước và giảm áp lực lên các nguồn nước tự nhiên.
Xem thêm: Những vấn đề phổ biến của cống thoát nước hiện nay là gì?
Vai trò của cống thoát nước
Cống thoát nước đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nước mưa, nước thải và giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, hệ thống thoát nước cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến biến đổi khí hậu theo rất nhiều cách khác nhau:
Giảm ngập úng và xói mòn đất
✔️ Hệ thống thoát nước hiệu quả giúp kiểm soát lũ lụt trong đô thị, giảm thiểu tác động của mưa lớn do biến đổi khí hậu.
✔️ Ngăn chặn xói mòn đất và sạt lở khi lượng mưa tăng đột biến.
Giảm ô nhiễm nguồn nước
✔️ Cống thoát nước xử lý tốt giúp ngăn nước thải ô nhiễm xâm nhập vào sông hồ, bảo vệ môi trường nước.
✔️ Nếu kết hợp với các công nghệ lọc sinh học (bể lắng, vùng ngập nước nhân tạo), hệ thống thoát nước có thể giúp hấp thụ CO₂ và giảm ô nhiễm khí hậu.
Tái sử dụng nước mưa và nước thải
✔️ Một số hệ thống hiện đại tích hợp thu gom và tái sử dụng nước mưa, giúp giảm áp lực lên nguồn nước ngọt.
✔️ Xử lý và tái chế nước thải có thể giảm phát thải khí nhà kính từ các trạm xử lý nước.
Tăng phát thải khí nhà kính (GHG)
✔️ Quá trình xử lý nước thải có thể phát thải khí metan (CH₄) và nitơ oxit (N₂O), là hai loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh hơn cả khi CO₂.
✔️ Các trạm bơm và nhà máy xử lý nước sử dụng nhiều năng lượng, nếu dùng điện từ nhiên liệu hóa thạch sẽ gián tiếp làm tăng lượng khí CO₂ lên.
Gây đảo nhiệt đô thị
✔️ Cống thoát nước truyền thống làm giảm khả năng thấm nước tự nhiên vào đất, khiến nhiệt độ đô thị tăng do thiếu cây xanh và nước mặt.
✔️ Việc bê tông hóa hệ thống thoát nước làm giảm khả năng làm mát tự nhiên từ ao hồ và thảm thực vật.
Ảnh hưởng đến hệ sinh thái nước
✔️ Nước thải chưa qua xử lý hoặc nước mưa cuốn theo chất ô nhiễm (dầu, hóa chất, vi nhựa) vào sông hồ có thể phá hủy hệ sinh thái tự nhiên.
✔️ Giảm khả năng hấp thụ CO₂ của các hệ sinh thái nước, làm tăng nồng độ khí nhà kính trong khí quyển.
Cống thoát nước ảnh hướng thể nào đến biến đổi khí hậu
Hệ thống cống thoát nước thải góp thêm phần nào đó để làm trầm trọng thêm biến đổi khí hậu nếu như không được thiết kế và vận hành hợp lý. Để giảm thiểu các tác động tiêu cực, thì cần phải áp dụng những giải pháp bền vững và thân thiện với môi trường như:
Phát triển hệ thống thoát nước bền vững (SUDS)
Hệ thống thoát nước đô thị bền vững sẽ giúp kiểm soát dòng chảy nước mưa một cách tự nhiên, giảm ngập lụt và tăng khả năng hấp thụ nước vào trong lòng đất.
Ứng dụng bề mặt thấm nước
✔️ Sử dụng vật liệu thấm nước cho đường, vỉa hè và quảng trường thay vì bê tông truyền thống.
✔️ Cho phép nước thấm xuống đất, giảm lượng nước tràn ra hệ thống thoát nước.
Tạo vùng trữ nước tự nhiên
✔️ Xây dựng hồ điều hòa, đầm lầy nhân tạo hoặc kênh thoát nước sinh thái giúp điều tiết nước mưa.
✔️ Giảm tốc độ dòng chảy, giảm nguy cơ ngập úng và hỗ trợ lọc nước tự nhiên.
Thu gom - tái sử dụng nước mưa
✔️ Thiết kế bể chứa nước mưa để sử dụng cho tưới cây, rửa đường, hoặc làm mát đô thị.
✔️ Giúp giảm áp lực lên hệ thống cấp nước và giảm ô nhiễm nguồn nước.
Những cách giảm thiểu tác động tiêu cực của cống thoát nước đến biến đổi khí hậu
Nâng cao hiệu suất xử lý nước thải, giảm phát thải khí nhà kính
Các nhà máy xử lý nước thải là nguồn phát thải khí metan (CH₄) và nitơ oxit (N₂O) – hai loại khí gây hiệu ứng nhà kính cực kỳ mạnh mẽ. Do đó, cần tối ưu hóa công nghệ xử lý nước thải để giảm thiểu khí thải này.
Ứng dụng công nghệ xử lý nước thân thiện với môi trường
✔️ Công nghệ lọc sinh học (Biological Filtration): Dùng vi sinh vật để xử lý chất ô nhiễm trong nước thải, giảm khí thải GHG.
✔️ Xử lý bằng hồ sinh học: Tạo hồ chứa có cây thủy sinh để xử lý nước tự nhiên, giảm tiêu thụ năng lượng.
✔️ Sử dụng bùn hoạt tính trong xử lý nước: Giúp xử lý nước hiệu quả và giảm khí nhà kính sinh ra từ quá trình phân hủy chất hữu cơ.
Tận dụng năng lượng từ nước thải
✔️ Thu hồi khí metan từ quá trình xử lý nước thải để sản xuất điện, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
✔️ Kết hợp hệ thống pin mặt trời tại các trạm xử lý nước để giảm phát thải CO₂.
Tăng cường không gian xanh và cống thoát nước tự nhiên
Cây xanh và các khu vực nước mở giúp hấp thụ CO₂, làm mát không khí và giảm tác động tiêu cực của hệ thống cống thoát nước đến với môi trường.
Tạo không gian xanh trong đô thị
✔️ Xây dựng công viên, hồ nước và kênh sinh thái giúp điều tiết nước mưa và tăng độ ẩm không khí.
✔️ Trồng cây xanh dọc đường phố và vỉa hè để giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị.
Xem thêm: Những tiêu chuẩn về độ dốc thoát nước hạ tầng mới nhất hiện nay là gì?
Những phương pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của cống thoát nước đến biến đổi khí hậu
Ứng dụng "Cống xanh" (Green Infrastructure)
✔️ Thiết kế hệ thống thoát nước kết hợp với thảm thực vật giúp nước thấm tự nhiên vào lòng đất.
✔️ Tạo các mương thoát nước có cây xanh hai bên để hấp thụ ô nhiễm và giảm dòng chảy mạnh.
Giảm ô nhiễm nguồn nước và bảo vệ hệ sinh thái
Ô nhiễm nguồn nước do nước thải chưa qua xử lý sẽ làm suy giảm khả năng hấp thụ CO₂ của hệ sinh thái nước, ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu.
Kiểm soát chất thải trước khi xả vào hệ thống cống
✔️ Xây dựng quy định chặt chẽ về xử lý nước thải công nghiệp trước khi thải ra môi trường.
✔️ Tuyên truyền và nâng cao ý thức của cộng đồng về việc bảo vệ hệ thống thoát nước.
Phát triển công nghệ lọc nước tự nhiên
✔️ Ứng dụng màng sinh học và than hoạt tính để lọc nước thải, giảm độc hại trước khi thải ra sông hồ.
✔️ Kết hợp hệ thống xử lý nước thải với vùng đệm thực vật giúp hấp thụ kim loại nặng và chất ô nhiễm.
Vậy cống thoát nước ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu? Hi vọng thông qua bài viết này mọi người đã hiểu biết thêm về tác động của cống đến với biến đổi khí hậu. Việc áp dụng các giải pháp như hệ thống thoát nước bền vững, xử lý nước thải thân thiện với môi trường và mở rộng không gian xanh sẽ giúp giảm tác động tiêu cực, hướng đến một đô thị phát triển bền vững và thích ứng tốt hơn với lại khí hậu.
