Trong cuộc sống hằng ngày, hệ thống cống thoát nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo vệ sinh môi trường và duy trì sự an toàn cho không gian sống. Khi cống bị tắc nghẽn, nhiều người lựa chọn tự mình nạo vét để tiết kiệm chi phí và thời gian. Tuy nhiên, việc thiếu kinh nghiệm và kỹ thuật chuyên môn dễ dẫn đến những sai lầm đáng tiếc, không những khiến tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng hơn mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe và công trình. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những sai lầm phổ biến nhất khi tự nạo vét cống thoát nước, từ đó có hướng xử lý hiệu quả và an toàn hơn.
Tự nạo vét cống thoát nước tại nhà
Tự nạo vét cống thoát nước định kỳ có thể tốt, nhưng còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là ưu và nhược điểm khi tự làm:
✔️ Tiết kiệm chi phí: Bạn không phải thuê đơn vị dịch vụ, giảm được một khoản chi phí đáng kể.
✔️ Chủ động thời gian: Có thể thực hiện bất cứ lúc nào bạn thấy cần thiết, không phải phụ thuộc vào lịch trình bên ngoài.
✔️ Kiểm soát chất lượng: Tự tay thực hiện giúp bạn đảm bảo rằng công việc được làm kỹ lưỡng, đúng khu vực mình mong muốn.
✔️ Thiếu dụng cụ chuyên dụng: Các thiết bị chuyên sâu như máy hút bùn, máy thổi áp lực, camera nội soi cống... thường chỉ các đơn vị chuyên nghiệp mới có.
✔️ Khó xử lý sự cố phức tạp: Nếu gặp trường hợp tắc nghẽn sâu, vỡ cống ngầm, hoặc bùn đất đóng dày, bạn khó có thể tự xử lý triệt để.
✔️ Nguy cơ mất an toàn: Việc tiếp xúc với nước thải, bùn bẩn chứa vi khuẩn, hóa chất... dễ gây bệnh nếu không có đồ bảo hộ kỹ càng.
✔️ Tốn nhiều công sức và thời gian: Công việc nạo vét khá nặng nhọc, đòi hỏi sức khỏe và kinh nghiệm thao tác.Có nên sử dụng hóa chất để thông tắc cống thoát nước?
Xem thêm: Có nên sử dụng hóa chất để thông tắc cống thoát nước?
Những ưu và nhược điểm khi tự nạo vét cống thoát nước tại nhà
Tự nạo vét cống thoát nước tại nhà là một cách tiết kiệm chi phí và xử lý nhanh các vấn đề tắc nghẽn. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng cách, bạn có thể gặp phải nhiều sai lầm, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như gây hư hỏng cống, ô nhiễm môi trường, hoặc nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là những sai lầm thường gặp khi tự nạo vét cống thoát nước và cách khắc phục:
✔️ Sai lầm: Nhiều người sẽ bỏ qua việc đeo đồ bảo hộ như găng tay, ủng, khẩu trang hoặc kính bảo hộ khi nạo vét cống, dẫn đến tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn, vi khuẩn, hóa chất và khí độc (H2S, metan).
✔️ Hậu quả: Nguy cơ bị nhiễm khuẩn, mắc các bệnh về da (mẩn ngứa, viêm da) hoặc tiêu hóa (tiêu chảy, lỵ). Hít phải khí độc gây ngộ độc, chóng mặt, buồn nôn, hoặc ngất xỉu. Trầy xước hoặc bị thương do vật sắc nhọn trong cống (mảnh vỡ, kim loại).
✔️ Cách khắc phục: Hãy luôn đeo găng tay cao su chống thấm, ủng cao su, khẩu trang chống độc, kính bảo hộ và quần áo bảo hộ khi nạo vét cống. Làm việc ở khu vực thông thoáng, sử dụng quạt thông gió mini để giảm khí độc.
✔️ Sai lầm: Nhiều người bắt đầu nạo vét mà không kiểm tra nguyên nhân gây tắc nghẽn (rác thải, dầu mỡ, rễ cây, hay hư hỏng cấu trúc cống), dẫn đến xử lý không đúng cách và không hiệu quả.
✔️ Hậu quả: Tắc nghẽn cống thoát nước sẽ không được giải quyết triệt để, nước vẫn chảy chậm hoặc tiếp tục bị ứ đọng. Lãng phí thời gian, công sức và có thể làm cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn (ví dụ, đẩy rác sâu hơn vào cống).
✔️ Cách khắc phục: Hãy quan sát dấu hiệu (nước đọng, mùi hôi, tốc độ dòng chảy) để xác định sơ bộ nguyên nhân. Sử dụng camera nội soi (nếu có) hoặc là dùng những gương nhỏ và đèn pin để kiểm tra bên trong cống, xác định vị trí và loại tắc nghẽn.
✔️ Sai lầm: Sử dụng quá nhiều hóa chất thông cống hoặc là không tuân thủ hướng dẫn (đổ hóa chất và xả nước ngay lập tức). Trộn lẫn nhiều loại hóa chất khác nhau (như hóa chất thông cống với chất tẩy rửa chứa clo).
✔️ Hậu quả: Gây ăn mòn cống (đặc biệt với cống nhựa hoặc kim loại cũ), dẫn đến rò rỉ và hư hỏng dễ dàng hơn. Gây ra phản ứng hóa học nguy hiểm, sinh ra khí độc (như khí clo), đe dọa đến sức khỏe người dùng. Ô nhiễm môi trường nếu như hóa chất chảy ra bên ngoài nguồn nước (sông, hồ, nước ngầm).
✔️ Cách khắc phục: Hãy đọc kỹ hướng dẫn và sử dụng đúng liều lượng (thường chờ 15-30 phút trước khi xả nước). Không được trộn lẫn hóa chất, ưu tiên các phương pháp tự nhiên (nước nóng, giấm + baking soda) hoặc chế phẩm vi sinh (EM, EcoClean) để an toàn hơn. Đeo đồ bảo hộ và làm việc ở khu vực thông thoáng khi sử dụng các loại hóa chất.
Hãy tránh những sai lầm sau khi tự nạo vét cống thoát nước
✔️ Sai lầm: Chỉ dọn một phần rác thải hoặc cặn bẩn trong cống mà không làm sạch triệt để, để lại bùn đất, dầu mỡ hoặc rác nhỏ bám trên thành cống.
✔️ Hậu quả: Tắc nghẽn cống tái phát nhanh chóng do rác và cặn bẩn còn sót lại tiếp tục tích tụ. Tăng nguy cơ ô nhiễm và mùi hôi vì chất hữu cơ sót lại phân hủy, sinh ra vi khuẩn và khí độc.
✔️ Cách khắc phục: Sử dụng xẻng, vá nhỏ, bàn chải cứng hoặc máy bơm áp lực nước để làm sạch triệt để bùn đất, dầu mỡ và rác thải. Sau khi nạo vét, xả nước sạch để kiểm tra xem dòng chảy đã thông thoáng hoàn toàn chưa.
✔️ Sai lầm: Việc chỉ tập trung vào việc dọn rác nhưng lại không kiểm tra xem cống có bị nứt vỡ, sụp lún, hoặc rễ cây xâm nhập không.
✔️ Hậu quả: Hư hỏng cấu trúc cống (nứt, vỡ) nếu như không được phát hiện, dẫn đến rò rỉ nước thải, ô nhiễm nguồn nước ngầm và sụp lún mặt đường. Rễ cây tiếp tục phát triển, gây tắc nghẽn nghiêm trọng hơn và làm hỏng cống.
✔️ Cách khắc phục: Hãy dùng đèn pin, gương nhỏ hoặc camera nội soi để kiểm tra thành cống, phát hiện vết nứt, rò rỉ hoặc rễ cây. Khi đã phát hiện hư hỏng, vá cống bằng vữa chống thấm hoặc keo epoxy, hoặc thay thế đoạn cống hỏng bằng vật liệu bền (nhựa HDPE, bê tông cốt thép) và cắt bỏ rễ cây bằng máy cắt chuyên dụng và bọc lớp chống rễ cho cống.
✔️ Sai lầm: Việc tự nạo vét cống trong hố ga sâu mà không có người hỗ trợ, không chuẩn bị đầy đủ biện pháp an toàn.
✔️ Hậu quả: Nguy cơ ngộ độc khí độc (H2S, metan) dẫn đến ngất xỉu hoặc tử vong, đặc biệt trong hố ga kín và sâu. Rủi ro bị ngã, mắc kẹt hoặc không được cứu trợ kịp thời nếu xảy ra sự cố.
✔️ Cách khắc phục: Luôn làm việc theo nhóm, có ít nhất một người hỗ trợ bên ngoài để ứng cứu khi cần. Hãy sử dụng quạt thông gió mini hoặc mở nắp hố ga trước 15-30 phút để khí độc thoát ra trước khi làm việc và đeo dây an toàn nếu phải xuống hố ga sâu.
✔️ Sai lầm: Rác thải, bùn đất sau khi nạo vét bị vứt bừa bãi trên đường hoặc đổ thẳng ra bên ngoài môi trường (sông, hồ, đất trống).
✔️ Hậu quả: Gây ô nhiễm môi trường, làm mất mỹ quan khu vực và tạo môi trường cho vi khuẩn, côn trùng sinh sôi. Rác thải có thể bị nước mưa cuốn trở lại cống, gây tắc nghẽn tái phát.
✔️ Cách khắc phục: Thu gom rác thải, bùn đất vào xô hoặc túi đựng rác, sau đó đổ vào nơi xử lý rác thải theo quy định. Phân loại rác (nhựa, hữu cơ) để xử lý đúng cách, tránh ô nhiễm môi trường.
Xem thêm: Hố ga bị hở là một mối nguy hiểm tiềm ẩn trên đường phố
Tự nạo vét cống thoát nước không hề dễ nên hãy lưu ý những điều chúng tôi đề cập ở trên
✔️ Sai lầm: Sử dụng các công cụ không phù hợp, như que gỗ, dây thép mỏng, hoặc vật dụng dễ gãy để thông cống, dẫn đến công cụ bị kẹt hoặc gãy trong cống.
✔️ Hậu quả: Làm tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng hơn do công cụ gãy bị mắc kẹt trong cống. Gây khó khăn và tốn kém hơn khi phải thuê dịch vụ nạo vét cống thoát nước chuyên nghiệp để xử lý.
✔️ Cách khắc phục: Sử dụng các công cụ chuyên dụng như dây thông cống (dây thép lò xo), pít-tông cao su, hoặc máy bơm áp lực nước để xử lý hiệu quả. Phải đảm bảo rằng công cụ có độ bền cao và phù hợp với kích thước, độ sâu của cống.
✔️ Sai lầm: Không kiểm tra xem cống đã thông thoáng hoàn toàn sau khi nạo vét, chỉ dựa vào cảm giác chủ quan để phán đoán tình trạng của cống.
✔️ Hậu quả: Tắc nghẽn chưa được giải quyết triệt để, nước vẫn chảy chậm hoặc là tái phát sau thời gian ngắn. Sẽ bỏ sót các vấn đề tiềm ẩn như rò rỉ, nứt cống, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn (ô nhiễm, sụp lún).
✔️ Cách khắc phục: Xả nước sạch vào cống để kiểm tra tốc độ dòng chảy sau khi nạo vét, sử dụng đèn pin hoặc camera nội soi để kiểm tra lại bên trong cống, đảm bảo rằng không còn rác thải hoặc cặn bẩn sót lại.
✔️ Sai lầm: Tiến hành nạo vét cống trong điều kiện thời tiết xấu (mưa lớn, ngập lụt) hoặc vào ban đêm mà không có ánh sáng đầy đủ.
✔️ Hậu quả: Nguy cơ bị nước cuốn trôi, điện giật (nếu có thiết bị điện gần khu vực làm việc) hoặc tai nạn không mong muốn do không nhìn rõ. Làm việc trong điều kiện thiếu ánh sáng dễ bỏ sót rác thải hoặc gây ra nguy hiểm cho người thực hiện.
✔️ Cách khắc phục: Nên chọn thời điểm thời tiết khô ráo, tránh mưa lớn hoặc ngập lụt để làm việc an toàn. Sử dụng đèn pin hoặc đèn đội đầu để đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi làm việc vào ban đêm.
Tự nạo vét cống thoát nước tưởng chừng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không thực hiện đúng cách. Những sai lầm phổ biến như sử dụng dụng cụ không phù hợp, xử lý thiếu an toàn hay không xác định đúng nguyên nhân tắc nghẽn có thể khiến tình trạng thêm trầm trọng và gây tốn kém chi phí sửa chữa sau này. Vì vậy, trang bị kiến thức cơ bản và cân nhắc tìm đến dịch vụ chuyên nghiệp khi cần thiết sẽ giúp bạn bảo vệ hiệu quả hệ thống thoát nước cũng như đảm bảo sự an toàn cho chính mình và gia đình.
